Welk erfrecht geldt als ik in het buitenland woon?

Elk land kent zijn eigen erfrechtregels. Woont u als Nederlander in het buitenland? Dan is het nationale recht van het land waar u woont op het moment van overlijden waarschijnlijk van toepassing op uw nalatenschap. De nalatenschap wordt afgehandeld door een instantie (notaris of rechter) in dit land.

Op dit uitgangspunt zijn uitzonderingen mogelijk. Indien u door bijzondere omstandigheden in een jaar in meerdere landen woont is het van belang om te bepalen wat uw ‘gewone verblijfplaats’ is. Ook is het mogelijk zelf uw voorkeuren vast te leggen indien u binnen de EU woont.

Het afwikkelen van een internationale erfenis kan erg complex zijn. De erfrechtadvocaten van LINK zijn expert op het gebied van internationaal erfrecht.   

Internationaal erfrecht

Wanneer een Nederlander in het buitenland overlijdt en er sprake is van een internationale erfenis, kan de afwikkeling van het nalatenschap erg complex zijn. Er wordt dan gesproken over internationaal erfrecht.

Het internationaal erfrecht omvat onder andere regels die bepalen:

• Welke rechter bevoegd is om te oordelen over de afwikkeling van een nalatenschap
• Welk recht van toepassing is op nalatenschap indien er meerdere landen betrokken zijn

Testament en (internationaal) erfrecht

Voordat erfrecht van toepassing is, dient eerst gekeken te worden of er een testament is opgesteld. Voor vrijwel alle landen geldt dat het mogelijk is om van de wettelijke bepalingen af te wijken door het maken van een testament.

In een testament kunt u een keuze maken hoe uw nalatenschap wordt afgehandeld. Bij een testament bent u grotendeels vrij om te bepalen wie uw erfgenamen zijn. Ook kunt u als Nederlander in het testament opnemen dat u kiest voor het Nederlandse recht.

Indien u een dubbele nationaliteit heeft, mag u een rechtskeuze maken voor het erfrecht voor een van deze landen. Het testament is geldig in alle EU-landen (behalve Denemarken, Ierland en het Verenigd Koninkrijk). Of een Nederlands testament ook buiten de EU geldig is, dient per clausule te worden beoordeeld. Daarom kan een rechtskeuze voor Nederland in het testament zinvol zijn.  

Europese Verordering erfrecht

Op 17 augustus 2015 is de Europese Erfrechtverordering ingegaan en zijn de regels van deze wetgeving ook van kracht binnen het Nederlandse recht. De verordening bevat regels die bepalen welk erfrecht van toepassing is op de nalatenschap binnen de EU. Het uitgangspunt is dat het recht wordt gehanteerd van het land waar de erflater zijn laatste gewone verblijfplaats had toen hij of zij overleed. De rechtskeuzemogelijkheden binnen de EU zijn met de komst van deze verordening versoepeld en eenvoudiger geworden.

Gewone verblijfplaats

Indien u afwisselend in meerdere landen woont, is het verstandig om vast te leggen wat de gewone verblijfplaats is. Als de verblijfplaats niet is vastgelegd wordt deze na overlijden bepaald.

Om vast te stellen wat de ‘gewone verblijfplaats’ van de erflater (de overledene) is na een overlijden, is een oordeel van de rechter nodig. Er wordt bijvoorbeeld gekeken naar:

• het land waarin de erflater overleden is,
• waar de erflater in de jaren voor het overlijden heeft gewoond,
• de gezinssituatie
• en de regelmaat in bezoeken aan Nederland.

Op basis van verschillende gegevens wordt bepaald wat de laatste gewone verblijfplaats van de overledene is en welk recht van toepassing is.

Zelf kiezen welke wetgeving wordt toegepast

Door het vastleggen van uw wensen kunt u kiezen welke wetgeving op uw erfenis wordt toegepast. U zorgt hiermee voor duidelijkheid omtrent de afwikkeling van de nalatenschap voor uw nabestaanden.

Binnen de Europese Unie

Bij overlijden binnen de EU bepaalt de Europese erfrechtverordening welk erfrecht van toepassing is op een grensoverschrijdende erfenis. De verordening is geldig in alle lidstaten van de Europese Unie met uitzondering van Denemarken, Ierland en het Verenigd Koningkrijk.

Hoofdregel is het recht van de laatste gewone verblijfplaats, maar u kunt wel een rechtskeuze maken voor het Nederlandse erfrecht indien u in het buitenland woont.

Niet bij de EU-aangesloten landen

Bij overlijden in een land dat niet aangesloten is bij de EU zijn de nationale wetten en internationaal privaatrecht in dat land bepalend. Het kan per land verschillen wat hierin mogelijk is en of gekozen kan worden voor het toepassen van Nederlands recht.

Als u (deels) buiten de EU woont is het verstandig vooraf vast te leggen wat er met uw erfenis gebeurt indien u in het buitenland overlijdt.

Buitenlands erfrecht in Nederland

Heeft u niet de Nederlandse nationaliteit maar woont u wel in Nederland? Dan kunt u kiezen of u het erfrecht van uw land van herkomst laat toepassen of kiest voor het Nederlands recht. Dit kan indien u over meerdere nationaliteiten beschikt.

Wat valt er onder de internationale erfrechtwetgeving?

De regeling van het land dat u voor uw erfrecht kiest, is bepalend voor een aantal onderwerpen. Bijvoorbeeld:

• het bepalen van de erfgenamen,
• het verdelen van eigendommen onder uw erfgenamen
• de aansprakelijkheid voor schulden.

Wat valt er niet onder de wetgeving?

Er is ook een aantal onderwerpen van het erfrecht die niet door de Europese erfrechtverordening of nationale regels worden bepaald, maar altijd samenhangen met het land van overlijden.

Zo wordt erfbelasting altijd geheven volgens de regels van het land van de erflater, is de burgerlijke staat of huwelijksstelsel in het land van overlijden leidend en zijn vennootschapskwesties bij overlijden ook lokaal bepaald.

Erfbelasting bij het ontvangen van een buitenlandse erfenis

Ontvangt u als Nederlander een erfenis uit het buitenland, dan geldt het Nederlands recht ten aanzien van de erfbelasting. Er zijn internationale verdragen opgesteld om dubbele erflasten te voorkomen.

Lees ook: moet ik successierecht betalen bij een erfenis uit het buitenland?

Voorkeur vastleggen

Het is verstandig om uw voorkeuren vast te leggen. Zo voorkomt u dat nabestaanden bij de rechter uw verblijfsplaats moeten vastleggen en heeft u zelf invloed op het gekozen recht bij de verdeling van uw erfenis. Als er geen keuze is vastgelegd geldt in Nederland en de EU standaard de Europese erfrechtsverordening.

Internationaal erfrecht advocaat

De afwikkeling van een internationale erfenis kan erg complex zijn. Een erfrechtadvocaat met ervaring met het internationaal erfrecht kan u bijstaan om uw rechtspositie in kaart te brengen en u helpen om de afwikkeling van de erfenis in goede banen te leiden.

De erfrechtadvocaten van LINK advocaten helpen u graag. Neem contact op voor meer informatie of het maken van een afspraak.