Gerechtelijke vaststelling van het vaderschap houdt in dat er via een rechter wordt vastgesteld wie de verwekker, en daarmee de biologische vader, van het kind is. 

Een kind heeft altijd biologische ouders, maar feitelijk en juridisch kan het ouderschap anders liggen. Kinderen kunnen opgroeien zonder vader om allerlei verschillende redenen. In sommige gevallen is niet bekend wie de juridische vader is van een kind.  

Een kind (en een moeder binnen een bepaalde termijn) kan er later alsnog voor kiezen om een gerechtelijke vaststelling van het vaderschap te verzoeken aan de rechtbank, indien het kind weet wie de verwekker is. U leest hieronder meer over de procedure.

Gerechtelijke vaststelling van het vaderschap

Er zijn situaties waarin een kind alsnog een verzoek kan doen voor gerechtelijke vaststelling van het vaderschap. Denk hierbij aan:

  • De biologische vader wil het kind niet erkennen, maar bij het kind is die behoefte er wel.
  • De biologische vader heeft voor het overlijden het kind nooit kunnen erkennen.
  • Het kind wil zijn wettelijk erfdeel opeisen na het overlijden van de biologische vader.
  • In eerste instantie heeft de moeder geen toestemming gegeven voor het erkennen van het kind, maar wil later alsnog dat de biologische vader de juridische vader wordt;
  • Het kind heeft een niet-Nederlandse moeder en een Nederlandse biologische vader en wil alsnog de Nederlandse nationaliteit krijgen.

Een verzoek tot gerechtelijke vaststelling van het vaderschap wordt ingediend bij de rechtbank via een verzoekschrift. Hiervoor dient een advocaat te worden ingeschakeld. De rechter behandelt vervolgens het verzoek. De rechtbank kan ook een DNA-onderzoek laten doen, indien niet bekend is of niet helemaal zeker wie de biologische vader is

Termijn indienen gerechtelijke vaststelling van het vaderschap

De moeder van het kind kan tot 5 jaar na de geboorte een verzoek tot gerechtelijke vaststelling van het vaderschap indienen. Is pas later bekend geworden wie de biologische vader is? Dan geldt dat vanaf 5 jaar nadat bekend is geworden wie de biologische vader is er een verzoek ingediend kan worden.

Voor het kind geldt dat er geen termijn is voor het indienen van een gerechtelijke vaststelling van het vaderschap.

De hierboven toegelichte procedure is de route die gevolgd dient te worden door het kind of de moeder. Is de vader degene die het juridisch ouderschap vastgelegd wil hebben, dan dient er een andere weg te worden bewandeld en geldt het volgende.

Erkenning vaderschap

Van een kind dat wordt geboren in een huwelijk zijn de echtgenoten ook de juridische ouders. Is er sprake van een relatie zonder huwelijk of een geregistreerd partnerschap? In dat geval dient de biologische vader het kind te erkennen voordat hij de juridische vader is.

Voor een kind dat jonger is dan 16 jaar, is er toestemming nodig van de moeder. Is het kind tevens 12 jaar of ouder? Dan is toestemming van het kind ook nodig.

Het kan voorkomen dat de moeder van een kind geen toestemming wil geven. In dat geval kan de rechter verzocht worden om vervangende toestemming te verlenen. De rechter kijkt dan naar het belang van het kind en heeft vaak als uitgangspunt dat de relatie tussen vader en kind rechtens wordt erkend.

Ouderlijk gezag aanvragen

Als de moeder of de rechter toestemming heeft gegeven voor het erkennen van het kind, dan betekent dat nog niet dat de vader wettelijk de vertegenwoordiger van het kind is. Hiervoor dient de vader eerst nog een aanvraag van het ouderlijk gezag te doen. Zijn ouders het eens, dan kan dat gezamenlijk schriftelijk of digitaal via DigiD worden aangetekend in het gezagsregister. Zijn partijen het hierover niet eens, dan dient de ouder zich te wenden tot de rechter voor het verkrijgen van gezamenlijk gezag.

Ouderlijk gezag is de plicht en het recht van een ouder om een kind te verzorgen en op te voeden. De vader kan dan ook officiële handelingen verrichten namens het kind, bijvoorbeeld een handtekening zetten. Als het kind 18 jaar is, stopt het ouderlijk gezag automatisch.

Familierechtadvocaat

Denkt u erover om voor uzelf of uw kind een gerechtelijke vaststelling van het vaderschap in te dienen? Of heeft u andere vragen over het juridisch ouderschap Dan kan het nuttig zijn om hulp van een familierechtadvocaat in te schakelen.

Wij verhelderen uw rechtspositie. Wilt u meer weten over onze dienstverlening? Neem contact op met een van onze advocaten.