Kan een buitenlandse beschikking ook in Nederland tenuitvoergelegd worden?

Als een buitenlandse rechter een uitspraak heeft gedaan, kan die dan in Nederland ten uitvoer worden gebracht? Dat is veelal de vraag die centraal staat in internationale geschillen.

Internationale verdragen of verordeningen

Om de bovengenoemde vraag te beantwoorden is het van belang om te achterhalen of er een internationale regeling bestaat tussen het betreffende land en Nederland die de mogelijkheden van tenuitvoerlegging bepaalt. Dit kan een verdrag of een verordening zijn die betrekking heeft op de rechterlijke bevoegdheid en de tenuitvoerlegging van rechterlijke beslissingen in burgerlijke zaken en handelszaken.

Brussel II-Bis verordening

In het familierecht speelt de Brussel II-Bis verordening een belangrijke rol als het gaat om de tenuitvoerlegging van buitenlandse beschikkingen. Deze verordening is van toepassing op alle lidstaten van de EU met uitzondering van Denemarken. De verordening heeft betrekking op de bevoegdheid van de rechter bij een echtscheiding en op de vraag of een uitspraak ook in een ander land ten uitvoer kan worden gelegd, maar niet op de vraag welk recht van toepassing is.

De Brussel II-Bis verordening bepaalt in artikel 21 dat een in een lidstaat gegeven beslissing in andere lidstaten wordt erkend zonder dat daarvoor een procedure vereist is. Er geldt in beginsel en automatische erkenning. Er bestaat wel uitzonderingen op deze hoofdregel. Ten aanzien van echtscheidingsbeschikkingen bestaan er bijvoorbeeld weigeringsgronden, waardoor een buitenlandse echtscheidingsbeschikking in bepaalde gevallen niet wordt erkend.

Heeft u vragen over deze weigeringsgronden, neem dan contact op met een van onze familierechtadvocaten.

Bevoegdheid Nederlandse rechter

Artikel 12 van het Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering (Rv) bepaalt dat een Nederlandse rechter onbevoegd is als een buitenlandse beslissing vatbaar is voor erkenning en tenuitvoerlegging in Nederland.

Exequaturprocedure

Als de Brussel II-Bis verordening niet van toepassing is maar er geldt wel een andere wet of ander executieverdrag op basis waarvan een beslissing in Nederland uitvoerbaar is, dan dient er een zogenaamde exequaturprocedure te worden gevoerd. Het geschil hoeft dan niet opnieuw inhoudelijk te worden beoordeeld. Deze tenuitvoerlegging van een buitenlands vonnis (de exequaturprocedure) is een administratief procedure.

De beslissing moet wel voldoen aan de volgende vier voorwaarden:

1. de buitenlandse rechter is bevoegd op een internationaal aanvaardbare grond;
2. de gevolgde buitenlandse gerechtelijke procedure moet behoorlijk zijn gevoerd en met voldoende waarborgen zijn omkleed;
3. de erkenning van de buitenlandse beslissing moet niet in strijd zijn met de Nederlandse openbare orde;
4. en de buitenlandse beslissing mag niet onverenigbaar zijn met een eerdere uitspraak tussen dezelfde partijen over hetzelfde geschil (mits ook die eerdere beslissing in Nederland kan worden erkend).

Opnieuw procederen bij de Nederlandse rechter

Als er tussen de betreffende landen geen executieverdrag bestaat, dan dient de procedure opnieuw aan de Nederlandse rechter te worden voorgelegd.

De Nederlandse rechter is bevoegd om binnen de grenzen van de Nederlandse beginselen van openbare orde te bepalen of aan een vreemd vonnis gezag moet worden toegekend. Dit wordt ook wel een verkapte exequaturprocedure genoemd.

Voorbeelden

Zo bepaalde het Gerechtshof in Den Haag in 2013 dat een Singaporese beslissing overgenomen mocht worden door de Nederlandse rechter. De partijen waren het erover eens dat er sprake was van een behoorlijke procesvoering, onder meer omdat beide partijen werden bijgestaan door een advocaat en omdat het principe van hoor en wederhoor is toegepast. Ook stelt het hof dat het Singaporese recht niet in strijd is met de Nederlandse openbare orde.

Andersom gebeurt het ook. Dat blijkt bijvoorbeeld uit een uitspraak van het Gerechtshof Amsterdam in 2011. Hierin stond de vraag centraal of een Marokkaanse vrouw aanspraak maakte op een bruidsschat die haar voormalig echtgenoot aan haar verschuldigd zou zijn. Een Marokkaanse rechter had hier al een vonnis over gewezen. Aangezien er geen executieverdrag met Marokko is en beide partijen de exequaturprocedure niet voltooid hadden, moest de zaak opnieuw door een Nederlandse rechter inhoudelijk beoordeeld worden.

Meer informatie?

Bent u op zoek naar meer informatie of bijstand inzake de mogelijkheid van tenuitvoerlegging van een buitenlandse beslissing in Nederland? Neem dan contact op met een familierechtadvocaat van LINK Advocaten voor een kennismaking.