Kan een buitenlands huwelijk in Nederland ontbonden worden?

Stel: u bent in het buitenland getrouwd maar u wilt uw echtscheiding regelen vanuit Nederland. Kan dat? Het antwoord op deze vraag is even eenvoudig als complex: ja, het is mogelijk, maar er zijn veel regels en voorwaarden aan verbonden.

De procedure van een buitenlandse echtscheiding of internationale echtscheiding begint net als bij een Nederlandse echtscheiding bij een echtscheidingsadvocaat. De echtscheidingsadvocaat verzoekt de rechter om de echtscheiding (dit is geen vonnis maar een beschikking) uit te spreken.

Hier ontstaat al direct de eerste kwestie: mag een Nederlandse rechter uitspraak doen over een internationale echtscheiding?

Nederlandse rechter bij internationale echtscheiding

Niet elke rechter mag over elke echtscheiding oordelen. Over deze bevoegdheid (de ‘rechtsmacht’) zijn afspraken gemaakt binnen de EU. Een Nederlandse rechter is bevoegd in een echtscheiding als:

• Beide echtgenoten de Nederlandse nationaliteit hebben;
• Beide echtgenoten in Nederland wonen;
• Een van de partners in Nederland woont en het echtscheidingsverzoek gezamenlijk wordt ingediend;
• De verzoeker die niet de Nederlandse nationaliteit heeft langer dan een jaar in Nederland woont;
• De verzoeker langer dan zes maanden in Nederland woont en de Nederlandse nationaliteit heeft; of als
• De verweerder in Nederland woont.

Twee voorbeelden

Als u als echtpaar met de Nederlandse nationaliteit in het buitenland getrouwd bent en nog steeds in het buitenland woont (zoals Spanje), dan kan de echtscheiding door een Nederlandse rechter worden uitgesproken. Als u echter in het buitenland getrouwd bent en u woont nu in Spanje met een Spaanse echtgenoot, dan moet de echtscheiding door een Spaanse rechter worden uitgesproken.

Als u als enige partner in Nederland woont en niet beschikt over de Nederlandse nationaliteit (bijvoorbeeld als expat) en in uw thuisland getrouwd bent, dan kan de echtscheiding alleen in Nederland uitgesproken worden als u langer dan een jaar in Nederland woont, als het verzoek gezamenlijk wordt ingediend of als het verzoek door uw partner wordt ingediend. Als uw partner echter ook in Nederland woont, dan is het altijd mogelijk om uw echtscheiding in Nederland te regelen.

Niet-EU land

Als partijen bijvoorbeeld in India gehuwd zijn en het verzoek wordt hier aanhangig gemaakt dan zal de Nederlandse rechter de verdragen toepassen. Als tegelijkertijd een procedure in India zal worden gestart zal de Indiase rechter zelf beoordelen wie er rechtsmacht heeft. Een echtscheidingsadvocaat kan u van advies voorzien.

Stel dat meneer hier woont en mevrouw in Engeland. Meneer kan hier om een scheiding vragen, maar als de kinderen bij mevrouw in Engeland zijn is er geen bevoegdheid van de Nederlandse rechter ten aanzien van de kinderen.

Het is bijna nooit een vereiste om zelf naar het desbetreffende land te gaan om de echtscheiding aan te vragen. Ook als alleen de buitenlandse rechter bevoegd is, kan in veel gevallen een buitenlandse advocaat door middel van machtigingen de aanvraag indienen.

Nederlands recht bij een internationale echtscheiding

Dat een echtscheiding in Nederland geregeld kan worden, betekent niet altijd dat dan ook het Nederlands recht van toepassing is. Het gebeurt ook vaak dat een Nederlandse rechter buitenlands recht moet toepassen bij een echtscheiding, zoals Belgisch recht of Engels recht.

Het kan dus bijvoorbeeld zijn dat Nederlands recht van toepassing is op de echtscheiding zelf, Engels recht op het huwelijksvermogensrecht en het recht van België op de alimentatie. Bij ieder onderdeel van de scheiding moet worden beoordeeld of er rechtsmacht is en welk recht van toepassing is.

De rechtskeuze bij een internationale echtscheiding dient u zelf vast te leggen. Dit kan bij het aangaan van het huwelijk, maar ook op een later moment. Ook als u als echtgenoten al op het punt staat om te scheiden is het dus alsnog mogelijk om gezamenlijk te kiezen voor het recht van een bepaald land.

Hier zijn echter wel enkele voorwaarden aan verbonden. Als echtgenoten kunt u kiezen uit het recht van de volgende landen:

• Het land waar u en uw partner woonden ten tijde van het huwelijk;
• Het land waar u als laatste beiden heeft gewoond, en waar uw partner nog steeds woont (of andersom);
• Het land waar u (of uw partner) de nationaliteit van heeft; of
• Het land waar de echtscheiding wordt aangevraagd.

Niet-EU land

Als er een rechtskeuze wordt gemaakt in bijvoorbeeld huwelijkse voorwaarden van een niet-EU land, dan zal de Nederlandse rechter beoordelen aan de hand van het recht van het desbetreffende niet-EU land of de rechtskeuze geldig is gemaakt.

Een dergelijke rechtskeuze wordt vaak gerespecteerd. Overigens geldt dit niet andersom; het is dus altijd de vraag wat een buitenlandse rechter met Nederlandse huwelijkse voorwaarden zal doen. Dan gelden er per land andere regels. Een echtscheidingsadvocaat kan u van advies voorzien.

Internationale echtscheidingsadvocaat

Woont u in Nederland en wilt u een internationale echtscheiding aanvragen? Een echtscheidingsadvocaat van LINK Advocaten heeft veel ervaring met het internationaal familierecht en privaatrecht.

Wij adviseren u bij de procedure en kunnen de aanvraag voor u indienen en begeleiden. Neem vrijblijvend contact op voor meer informatie.