Stappenplan voor de afwikkeling van een erfenis

Bij het afwikkelen van een erfenis komt veel kijken. Waar het in eerste instantie soms lijkt te gaan om een verdeling van de bezittingen en geld, blijkt veelal dat er meer bij komt kijken. Belangrijk bij een erfenis die samen met andere erfgenamen moet worden afgewikkeld, is goed overleg. Beslissingen dienen samen te worden gemaakt en er zijn verschillende momenten waarbij de erfgenamen gezamenlijke beslissingen dienen te nemen.

Een erfrechtadvocaat kan u begeleiden en adviseren tijdens het afwikkelen van een erfenis.

Om vooraf te weten welke stappen er doorlopen worden bij het afwikkelen van een erfenis hebben we 7 stappen voor de afwikkeling van een erfenis op een rij gezet.

1. Erfgenamen bepalen: is er een testament?

Het afwikkelen van een erfenis begint met bepalen van de erfgenamen. Als de erflater een testament heeft, zijn daarin de erfgenamen aangewezen.

Via het Centraal Testamentenregister kunt u nagaan of er een testament is opgemaakt.

Wanneer er geen testament is, bepaalt de wettelijke verdeling erfrecht wie de erfgenamen zijn.

2. Keuze maken: erfenis aanvaarden of verwerpen?

De erfgenamen moeten vervolgens de beslissing maken over het aanvaarden of verwerpen van een erfenis. Dit wordt het recht van beraad genoemd. Erfgenamen hebben 3 maanden de tijd om een keuze te maken.

Bij het kiezen is het mogelijk om een erfenis zuiver te aanvaarden, beneficiair te aanvaarden of te verwerpen. De keuze kan onder andere afhangen van de hoeveelheid schulden die de erflater heeft nagelaten en de mate waarin u hiervoor als erfgenaam aansprakelijk wilt zijn.

3. Executeur of boedelgevolmachtigde

Wanneer de erfgenamen besloten hebben of zij de erfenis aanvaarden of verwerpen, moet worden besloten wie de erfenis afwikkelt.   

Dit kan op verschillende manieren:

• In het testament kan een executeur benoemd zijn.
• Indien er geen executeur is, kunnen de erfgenamen samen een gevolmachtigde bepalen. Deze vervult dan de taken van een executeur.
• Het is niet verplicht een verantwoordelijke aan te wijzen: het is ook mogelijk om als erfgenamen samen de erfenis af te wikkelen.

4. Erfrechtverklaring aanvragen

Na een overlijden is het mogelijk dat instanties om een verklaring van erfrecht vragen. Een verklaring van erfrecht is een notarieel document waarin onder andere vermeld wordt:

• Of de erflater een testament heeft.
• Wie de erfgenamen zijn.
• Welke erfgenamen bevoegd zijn tot het afwikkelen van de erfenis.

Of een erfrechtverklaring nodig is, is afhankelijk van de situatie. Als de verklaring van erfrecht nodig is, is het verstandig om dit zo snel mogelijk aan te vragen.

5. Vermogen erflater in kaart brengen

Wanneer duidelijk is op welke wijze de erfenis aanvaard wordt en welke erfgenaam of erfgenamen zorgen voor de afwikkeling (ook wel vereffening), is het van belang om zo snel mogelijk het vermogen in kaart te brengen. Dit houdt in dat er een inventarisatie gemaakt moet worden van alle bezittingen en schulden van de erflater. Bij het inzichtelijk maken van alle schulden en bezittingen hoort ook het stopzetten van diensten en abonnementen.

Bij het in kaart brengen van het vermogen kunnen doorgaans schulden (gedeeltelijk) direct voldaan worden. Van de overgebleven goederen kan door erfgenamen een verdeling of voorkeursverdeling worden gemaakt.

In dit stadium is het belangrijk om goed vast te leggen wat de waarde van goederen is en hoe de nalatenschap verdeeld worden over de verschillende erfgenamen. Een erfgenaam kan in eerste instantie akkoord gaan met goederen die een emotionele waarde hebben maar economisch weinig waard zijn en hier later wellicht spijt van krijgen. Zorg daarom dat de economische waarde van goederen goed wordt geregistreerd en dat de verdeling gelijk is.

6. Belasting betalen

Wanneer het vermogen en de schulden in kaart zijn gebracht, is het mogelijk om de fiscale aangiftes van de erfenis af te ronden. Na een overlijden is het bijvoorbeeld nodig het F-formulier van de belastingdienst in te vullen over de inkomstenbelasting van de overledene over de periode voor het overlijden.

Het voldoen van erfbelasting doet u als erfgenaam zelfstandig wanneer de erfenis is afgerond en u uw eigen belastingaangifte doet.

7. Verdelingsbericht

De laatste stap in het afhandelen van een erfenis is het verdelen van de (overgebleven) bezittingen via het door de gevolmachtigde of executeur samengestelde verdelingsbericht. Dit gaat vaak om het overgebleven financiële vermogen van de erflater.

Het verdelen van liquide middelen is altijd de laatste stap, omdat er tijdens de voorgaande stappen mogelijk nog rekeningen of schulden tevoorschijn komen die uit de erfenis moeten worden voldaan.

Erfrechtadvocaat Amsterdam

Loopt u tegen problemen aan bij het verdelen van een nalatenschap? En wilt u weten wat een erfrechtadvocaat voor u kan betekenen?

Neem contact op met Martin Weenink of Chantal van Baalen-van IJzendoorn om uw situatie voor te leggen. Wij helpen u graag.